Άκουε πολλά, λάλει καίρια.

ΒΙΑΣ Ο ΠΡΙΗΝΕΥΣ
  • Ενδιαφέροντα άρθρα

Τι είναι η Κεντροαριστερά;



Του Π.Κ. Ιωακειμίδη


Κεντροαριστερά ή σοσιαλδημοκρατία; Η συζήτηση περί του όρου με τον οποίο θα αποκληθούν οι μεταρρυθμιστικές δυνάμεις που είναι σε εξέλιξη έχει ενδιαφέρον. Αυτό που προέχει, ωστόσο, δεν είναι οι ονομασίες αλλά η ουσία. Προσωπικά νομίζω ότι τα πράγματα είναι απλά, δεν χρειάζεται να χαθούμε στον απέραντο λαβύρινθο των λέξεων.

Ο χώρος που σήμερα προσδιορίζεται (ή θέλει να προσδιορίζεται) ως Κεντροαριστερά εκφράζει και ενσωματώνει τις αξίες, τις πολιτικές και ιδεολογικές αναφορές που στην Κεντρική Ευρώπη συγκροτούν τη σοσιαλδημοκρατία στις διάφορες εκδοχές της (γερμανική, γαλλική, σκανδιναβική...): ισότητα, δικαιοσύνη, ανοχή, αλληλεγγύη, κοινωνική και πολιτική δημοκρατία και, κυρίως, αναδιανεμητικές κοινωνικές πολιτικές. Σε καμιά περίπτωση όμως η έννοια της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας δεν μπορεί να ταυτισθεί με τον κρατισμό (όπως σωστά έχει γράψει ο Γ. Σιακαντάρης, «ΤΑ ΝΕΑ», 2/7/2014), κυρίως όπως νοείται στην Ελλάδα: κομματική κατάληψη του κράτους και κυρίαρχη παρουσία του σε διευρυμένο αριθμό οικονομικών δραστηριοτήτων. Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία στο κράτος αναγνωρίζει σοβαρό ρόλο για την προώθηση των αξιών μέσω των αναδιανεμητικών πολιτικών και των πολιτικών δράσεων για τη διασφάλιση των κοινωνικών συλλογικών αγαθών (παιδεία, υγεία, κοινωνική ασφάλιση, περιβάλλον, πολιτισμός, κοινωνικό κράτος), μια νέα μεικτή οικονομία και αναγνώριση σημαντικού ρόλου στην κοινωνία των πολιτών, στους υπερεθνικούς αλλά και υπο-εθνικούς παράγοντες κ.λπ.

Η έννοια της Κεντροαριστεράς στην ελληνική περίπτωση, επομένως, (οφείλει να) εμπεριέχει τη σοσιαλδημοκρατία. Αλλά δεν μπορεί κάπως μηχανιστικά να σταματήσει εδώ. Εμπεριέχει (ή οφείλει εμφανώς να εμπεριέχει) και «κάτι περισσότερο», είτε αυτονόητο για τον υπόλοιπο ευρωπαϊκό χώρο είτε μη εμφατικώς απαιτούμενο. Το «κάτι περισσότερο» στην ελληνική περίπτωση αναφέρεται  σε δύο κρίσιμες, πρόσθετες συνιστώσες: (α) μεταρρυθμίσεις - μεταρρυθμιστική προσέγγιση, (β) Ευρώπη - φιλοευρωπαϊκή προσέγγιση. Ειδικότερα στην Ελλάδα, η Κεντροαριστερά οφείλει να ενσωματώνει ως κύριο αυτοπροσδιοριστικό όρο τη στόχευση για τη ριζική μεταρρύθμιση όλων των παραμέτρων του πολιτικού, κοινωνικού, οικονομικού, πολιτισμικού σχηματισμού. Η (σοσιαλδημοκρατική) προώθηση του κοινωνικού κράτους δεν μπορεί να καταλήξει στη διατήρηση ή αναπαραγωγή όλων των παθογενειών του ελληνικού εξαιρετισμού. Η εκσυγχρονιστική, μεταρρυθμιστική προσέγγιση συνιστά εκ των ων ουκ άνευ συνιστώσα της Κεντροαριστεράς.

Μια τρίτη συνιστώσα αναφέρεται στην Ευρώπη. Η Κεντροαριστερά (οφείλει να) συγκροτεί την κύρια δύναμη που εκφράζει την «Ευρωπαϊκή Ελλάδα», προωθώντας τη βαθύτερη ενσωμάτωση της χώρας στην Ενωση ως ισχυρό, ισότιμο, κανονικό κράτος - μέλος. Ταυτόχρονα εργάζεται για την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης με βάση τις αξίες και το περιεχόμενο της σοσιαλδημοκρατίας. Μια τέτοια προσέγγιση έχει στόχο την ανάδειξη της Ευρωπαϊκής Ενωσης ως ολοκληρωμένης πολιτικής ένωσης (ομοσπονδία, αν και ο όρος τείνει να θεωρηθεί ανάθεμα). Πολιτική ένωση για την Κεντροαριστερά σημαίνει τελικά συγκρότηση κεντρικών κυβερνητικών θεσμών και πολιτικών δημοκρατικά νομιμοποιημένων που θα καλύπτουν την κοινωνία και τους πολίτες. Στη βάση αυτή, η Κεντροαριστερά στοχεύει σε πλήρη δημοσιονομική και οικονομική ενοποίηση, σε προϋπολογισμό ομοσπονδιακού μεγέθους και λειτουργιών (αναδιανομής, σταθεροποίησης), σε ολοκληρωμένες πολιτικές σύγκλισης, σε ολοκλήρωση δηλαδή της ευρωζώνης αλλά και σε ολοκληρωμένη εξωτερική και αμυντική πολιτική. Ολα αυτά βεβαίως δεν πρόκειται να γίνουν με ένα «big bang» αλλά σταδιακά, ωστόσο η Κεντροαριστερά έχει σημασία να ξέρει πού στοχεύει.

Συνοπτικά, η Κεντροαριστερά εμπεριέχει αλλά δεν ταυτίζεται με τη σοσιαλδημοκρατία. Οφείλει να εμπεριέχει, επίσης, τις μεταρρυθμίσεις και την Ευρώπη. Ο Ν. Μουζέλης έγραψε παλαιότερα ότι «ο στόχος της Κεντροαριστεράς δεν είναι η υπέρβαση, αλλά ο ριζικός μετασχηματισμός του καπιταλισμού». Στην ελληνική περίπτωση, στόχος πρέπει να είναι και ο ριζικός μετασχηματισμός του παθογενούς ελληνικού πολιτικού, κοινωνικού οικονομικού μορφώματος. Και ο μετασχηματισμός αυτός προϋποθέτει ισχυρή προσήλωση στη μεταρρυθμιστική/εκσυχρονιστική λογική και την Ευρώπη. Γιατί κεντροαριστερός μετασχηματισμός έξω από την Ευρώπη δεν μπορεί να υπάρξει, είτε αρέσει σε ορισμένους είτε όχι...


Δημοσιεύθηκε στην εφημερίφα ΤΑ ΝΕΑ

Αυτή η σελίδα χρησιμοποιεί cookies για να διαχειριστεί τα στοιχεία χρήσης, στατιστικά πλοήγησης και άλλες λειτουργίες. Επισκεπτόμενοι τη σελίδα μας συμφωνείτε οτι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε cookies.

OK