Άκουε πολλά, λάλει καίρια.

ΒΙΑΣ Ο ΠΡΙΗΝΕΥΣ
  • Ενδιαφέροντα άρθρα

Η Δημοκρατία στον ίλιγγο των φλας


Της Πόπης Διαμαντάκου

Ενας εκλεγμένος δημοτικός σύμβουλος, ο οποίος προσέρχεται στην τελετή ορκωμοσίας της νέας δημοτικής αρχής για να ορκιστεί ότι θα τηρεί «ως πιστός χριστιανός» τους νόμους της χώρας του, για παραβάσεις ορισμένων εκ των οποίων όμως είναι ήδη κατηγορούμενος και βρίσκεται προφυλακισμένος, αποτελεί ένα δημοκρατικό –και χριστιανικό εντέλει– οξύμωρο. Aπό εκείνα που υπογραμμίζουν τη μοναδικότητα του δημοκρατικού πολιτεύματος. Και γιατί όχι, να δεχθούμε ότι ενισχύουν τη δύναμή του και την ευρυχωρία του, αν όχι και το χιούμορ που υποκρύπτει κάθε τραγική του παραδοξότητα.

Τι γίνεται όμως όταν παρεμβαίνει το «δημοσιογραφικό παράδοξο», δηλαδή το αυτονόητο στην εποχή του μιντιακού εντυπωσιασμού κυνήγι της φωτογενούς δημοκρατικής αντίφασης, για να αναδείξει αυτή ως κεντρικό γεγονός; Οσοι βρεθήκαμε στο αμφιθέατρο του 9,84 στην Τεχνόπολη των Αθηνών για την ορκωμοσία του δημάρχου και των δημοτικών συμβούλων γίναμε μάρτυρες της μιντιακής τεχνικής διόγκωσης του ελάχιστου. Πολύ περισσότερο όταν λίγο αργότερα δεχθήκαμε καταιγιστικές ερωτήσεις εκείνων οι οποίοι, έχοντας παρακολουθήσει δελτία ειδήσεων, ήταν βέβαιοι ότι είχαν συμβεί «γεγονότα». Ο χώρος και η τελετή είχαν προστατευθεί με δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, από τα οποία κατάφεραν σε μια στιγμή να περάσουν με πείσμονα επιμονή μέλη της Χ.Α. συνοδεύοντας τον Παναγιώταρο, αποφασισμένοι προφανώς να δικαιώσουν τη μιντιακή προσμονή για φαντασμαγορική δράση. Κατάφεραν να κραυγάσουν μερικά συνθήματα, τόσο άκαιρα και μεμονωμένα, ώστε η επιστράτευση βροντώδους φωνής υπογράμμισε απλώς τον επιθεωρησιακό χαρακτήρα του συμβάντος. Για όσους είμαστε παρόντες.

Ωστόσο, για τα στενά όρια της μικρής οθόνης και το φωτογραφικό κάδρο, όλο αυτό αποτελούσε μια οργανωμένη σκηνοθεσία υποτιθέμενης «ισχυρής παρουσίας». Και εδώ δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε τη γνώση για την κατάλληλη αξιοποίηση του μιντιακού τελετουργικού, το οποίο ήδη είχε διαμορφώσει ατμόσφαιρα αναμονής «ακροτήτων». Ατμόσφαιρα στην οποία έχει στηρίξει ολόκληρο το επικοινωνιακό της οικοδόμημα η Χ.Α.

Από τις πρώτες της κιόλας παρουσίες στη Βουλή, σε κάθε τηλεοπτική εμφάνιση των μελών της, αλλά και σε κάθε ευκαιρία δημόσιου λόγου διατρανώνει την επιλογή της βίας και της απειλής ως όπλων επιβολής της. Αλλά ακριβώς αυτό, σε ένα μιντιακό περιβάλλον όπου ο ανταγωνισμός λειτουργεί ως διογκωτικό του αποτρόπαιου, διασφαλίζει και την επικοινωνιακή της κυριαρχία.

Ετσι, στο αμφιθέατρο του 9,84, όπου θα διεξαγόταν η τελετή, είδαμε τις κάμερες, ήδη τοποθετημένες στον χώρο από νωρίς, να είναι προσανατολισμένες προς τις θέσεις όπου θα κάθονταν τα ελάχιστα –τέσσερα– εκλεγέντα μέλη της Χ.Α., μεταξύ των οποίων και ο Ηλίας Κασιδιάρης, με εισαγγελική άδεια να συμμετάσχει ως εκλεγείς δημοτικός σύμβουλος στην ορκωμοσία. Οι φωτορεπόρτερ παρατάχθηκαν μπροστά στην είσοδο και άρχισαν να διαγκωνίζονται μόλις εμφανίστηκε –μια καθυστέρηση ενώ είχαν οι περισσότεροι καθίσει στις θέσεις τους, έδωσε μεγαλύτερη θεατρικότητα στη στιγμή– ενώ τα φλας άστραψαν σαν να υποδέχονταν σταρ και δεν σταματούσαν παρά μόνον όταν ακούστηκαν διαμαρτυρίες ορισμένων για την υπερβολή. Μόνο δυο-τρεις φωτορεπόρτερ που είχαν μείνει πίσω, ίσως επειδή δεν είχαν θέα στο «γεγονός» που δημιουργούσαν οι συνάδελφοί τους, στράφηκαν προς τον δήμαρχο Αθηναίων, ο οποίος μπήκε βιαστικά και χωρίς τυμπανοκρουσίες για να πάρει τη θέση του.

Με αυτή την έννοια η τελετή ορκωμοσίας του νέου δημοτικού συμβουλίου της Αθήνας αποτελούσε μια άκρως αποκαλυπτική αφήγηση –να την πούμε και επικοινωνιακή τεχνική παρουσίασης της πραγματικότητας– της δημοκρατικής μας ευρυχωρίας, αλλά και των εγγενών ελαττωμάτων της μιντιακής της λειτουργίας.

Ενα συμβολικό γεγονός, όπως είναι η ορκωμοσία τοπικών αρχόντων, στο οποίο είχε προσδώσει ήδη καθ’ υπερβολή μιντιακή «αίγλη» η επιλογή πολιτικού όρκου από συγκεκριμένους εκλεγμένους –και όχι από όλους όσοι τον επέλεξαν–, και ας αποτελεί δικαίωμα, αλλά και προστασία της δημοκρατίας και της πολιτικής της σκηνής, από οποιοδήποτε είδος στιγματισμού θρησκευτικής διαφορετικότητας, στάθηκε εντέλει ενδεικτικό της εγχώριας πολιτισμικής κρίσης, στον πυρήνα της οποίας βρίσκεται η λειτουργία των μίντια.

Είναι προφανές ότι δεν θα τολμούσε κανείς φωτορεπόρτερ, καμεραμάν και δημοσιογράφος να επιστρέψει στο γραφείο του χωρίς πλάνο και ρεπορτάζ από τα προκαθορισμένα ως φωτογενή «σημεία» τής κατά τα άλλα τυπικής τελετής. Δεν είχε άλλο να πράξει η «φωτογένεια» από το να υπηρετήσει τη σκηνοθεσία της. Ολο αυτό, φυσικά, ανεξάρτητο από τα πραγματικά προσόντα, τις δυνατότητες, τους στόχους και τους σκοπούς, τα προγράμματα και τους λόγους για τους οποίους ψηφίστηκαν οι 49 του αθηναϊκού δημοτικού συμβουλίου. Τα κοντινά πλάνα των «φωτογενών» ευνοημένων από την ευρυχωρία της δημοκρατίας, ορκισμένων εχθρών της, αυτονομημένα, προβάλλονταν στις οθόνες σαν υπαινιγμοί ανησυχίας, η οποία απορροφούσε οποιοδήποτε ενδιαφέρον και σκέψη για ζητήματα που είχαν σχέση με τα προβλήματα της πόλης και τις δυνατότητες των εκλεγμένων αντιπροσώπων των κατοίκων της να τα αντιμετωπίσουν.


Από την Καθημερινή

Αυτή η σελίδα χρησιμοποιεί cookies για να διαχειριστεί τα στοιχεία χρήσης, στατιστικά πλοήγησης και άλλες λειτουργίες. Επισκεπτόμενοι τη σελίδα μας συμφωνείτε οτι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε cookies.

OK