Του Αντώνη Καρακούση

Το σχέδιο του Βλαντίμιρ Πούτιν, όπως αυτό είχε περιγραφεί από τους προπαγανδιστές του Κρεμλίνου στις πρώτες μέρες εισβολής στην Ουκρανία, εξελίσσεται παρά τις πολλές επιμέρους ήττες στα πεδία των μαχών και τις πρωτοφανείς απώλειες στα μέτωπα της «ειδικής επιχείρησης».

Η ρωσική ηγεσία απέτυχε μεν να κυριαρχήσει στην Ουκρανία, η απρόσμενη αντίσταση των μαχητών του λοιδορούμενου, από τους απολογητές της ρωσικής εισβολής, Ζελένσκι μπορεί να χάλασε το σχέδιό της να εγκαταστήσει εκεί κυβέρνηση της επιλογής της, αλλά η προπαρασκευασμένη σύγκρουση με τη Δύση παρέμεινε ενεργή.

Γίνεται τώρα φανερό ότι η ρωσική ηγεσία χρησιμοποίησε την Ουκρανία και την καταστροφή της διά των όπλων ως βάση συνολικής επαναδιαπραγμάτευσης με τις ΗΠΑ και με τη Δύση.

Εξ αρχής ο ρώσος πρόεδρος στόχευε σε ανακατανομή των διεθνών συμφερόντων, προσδοκούσε «νέα τάξη» πραγμάτων και διεκδικούσε την επιβεβαίωση του «πολυπολικού κόσμου», όπως αυτός τον είχε φανταστεί. Για κάποιους λόγους που αυτός γνωρίζει έκρινε πως ήλθε η ώρα να αρθούν τα αποτελέσματα της σοβιετικής κατάρρευσης του 1991 και της «βελούδινης» φιλελευθεροποίησης του ανατολικού μπλοκ. Ο Πούτιν, γέννημα-θρέμμα της σοβιετικής εποχής, ουδέποτε συμφιλιώθηκε με την αναίμακτη, χωρίς μια πιστολιά, μετάβαση, ούτε βεβαίως αποδέχθηκε ποτέ ότι η αυταρχική διοίκησή του υπήρξε αναποτελεσματική, διακρινόμενη μόνο στην ακραία εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της αχανούς χώρας του. Στην εικοσαετή και πλέον αυταρχική διακυβέρνησή του δεν απέδωσε τα προσδοκώμενα, η Ρωσία παρέμεινε μια μικρή σε μέγεθος οικονομία, αντίστοιχη της Ισπανίας και αναντίστοιχη της ισχύος των πυρηνικών όπλων που διατηρούσε.

Και επειδή ένιωσε ότι χάνει το τρένο της παγκόσμιας εξέλιξης επέλεξε τον εκβιασμό της διεθνούς κοινότητας. Εκμεταλλεύθηκε το κενό χρόνου μέχρι την ανάδειξη της Κίνας σε υπερδύναμη και επιδίωξε διά της Ουκρανίας να διαπραγματευτεί με τις ΗΠΑ, ώστε να λάβει το μερίδιο που του αναλογεί στη διεθνή σκακιέρα. Κήρυξε τον πόλεμο στην Ουκρανία, πιέζει δι’ αυτής την Ευρώπη, αλλά επί της ουσίας διεκδικεί τη διαπραγμάτευση με τις ΗΠΑ.

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, μιλώντας στο Forum του δικού μας «Οικονομικού Ταχυδρόμου», περιέγραψε ως απόπειρα ενός βίαιου διεθνούς «αναδασμού» το εκβιαστικό σχέδιό του, χρησιμοποιώντας τόσο την εξάρτηση της Ευρώπης από τα ρωσικά ενεργειακά αγαθά όσο και την ισχύ των πυρηνικών όπλων που κληρονόμησε από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου.

Διέγραψε έτσι την Ιστορία των τελευταίων τριάντα χρόνων, αγνόησε κατά τρόπο επιδεικτικό την επιθυμία των άλλοτε δορυφορικών χωρών και λαών να ζήσουν με ανεξαρτησία και ελευθερία, χωρίς βεβαίως να αναγνωρίσει ποτέ ότι η όποια δυνατότητά του προέκυψε από την απρόσκοπτη συμμετοχή της χώρας του στον σύγχρονο κόσμο του ανοιχτού και ελεύθερου εμπορίου.

Η αλήθεια είναι ότι πλέον βρίσκεται σε αδιέξοδο. Η εκστρατεία του στην Ουκρανία απεδείχθη εν πολλοίς ατελέσφορη, δεν πέτυχε τους σκοπούς της, παρά άφησε πίσω της μόνο συντρίμμια. Και ο ενεργειακός εκβιασμός του ανάλογη τύχη θα έχει, όπως και η επιδιωκόμενη τεχνητή ισχυροποίηση του ρουβλίου θα αποτύχει επειδή δεν αντικρίζεται με πραγματική ισχύ της ρωσικής οικονομίας.

Οι ευρωπαϊκοί λαοί μπορεί να πληγωθούν, αλλά θα αντέξουν την πίεση, θα βρουν τρόπους να αντεπεξέλθουν. Το πετρελαϊκό αραβικό εμπάργκο του 1973 προκάλεσε απείρως ισχυρότερο σοκ. Η Ευρώπη ήδη βρίσκεται σε κινητοποίηση μεγάλη, θα απαλλαγεί ταχύτερα από τη ρωσική ενεργειακή εξάρτηση, ανακαλύπτοντας νέους δρόμους και νέες τεχνολογίες που θα τη διατηρήσουν στην πρωτοπορία του νέου κόσμου. Και αυτό γιατί τα φιλελεύθερα δημοκρατικά καθεστώτα είναι αποδεδειγμένα πιο δημιουργικά και επειδή ουδέποτε τα αυταρχικά, σαν αυτό που χαρακτηρίζει τη Ρωσία του Πούτιν, συντονίστηκαν με την τεχνολογική πρόοδο και την καινοτομία.

Δημοσιεύθηκε στο Βήμα

04/04/2022