Άκουε πολλά, λάλει καίρια.

ΒΙΑΣ Ο ΠΡΙΗΝΕΥΣ
  • Νομοθετική εργασία

Ενσωμάτωση της Οδηγίας 2013/1/ΕΕ του Συμβουλίου σχετικά με τις λεπτομέρειες άσκησης του δικαιώματος του εκλέγεσθαι κατά τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Στην Ολομέλεια της Βουλής

Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το σχέδιο νόμου με το οποίο ενσωματώνεται η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2013/1/ΕΕ στο εσωτερικό μας δίκαιο έχει ως σκοπό, όπως έχει ήδη λεχθεί, την απλούστευση των διαδικασιών άσκησης των πολιτικών δικαιωμάτων των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο κράτος-μέλος που κατοικούν χωρίς την προϋπόθεση της υπηκοότητας.

Η Οδηγία 93/109/ΕΚ που ενσωματώθηκε στο εθνικό μας δίκαιο με το ν.2196/94 και καθόριζε τις λεπτομέρειες άσκησης του δικαιώματος εκλέγειν και εκλέγεσθαι των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο κράτος που κατοικούν χωρίς να είναι υπήκοοι, κατέδειξε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, στην εφαρμογή της πολλές δυσκολίες για τους ενδιαφερόμενους, κυρίως ως προς τον ακριβή προσδιορισμό της αρμόδιας αρχής που θα βεβαίωνε με έγγραφα ότι έχουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση αυτών των δικαιωμάτων.

Με τη συζητούμενη Οδηγία 2013/1/ΕΕ οι ενδιαφερόμενοι πολίτες διευκολύνονται ως προς την κατάθεση των δικαιολογητικών για την υποψηφιότητα τους στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δεδομένου ότι δι' αυτής, η υποχρέωση διερεύνησης για την επιβεβαίωση του ότι δεν έχουν εκπέσει του δικαιώματος του εκλέγεσθαι στο κράτος-μέλος της καταγωγής τους βαρύνει πλέον το κράτος-μέλος της κατοικίας τους και όχι τον ίδιο τον ενδιαφερόμενο πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Είναι προφανής με την Οδηγία η διευκόλυνση της άσκησης των πολιτικών δικαιωμάτων των ενδιαφερομένων και γι' αυτό η θέση μας απέναντι στο σχέδιο νόμου δεν μπορεί παρά να είναι θετική.
Είναι επίσης δεδομένο ότι το σχέδιο νόμου δεν επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό και δημιουργεί ευρύτερο ενδιαφέρον, άρα και ευρύτερη συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία, αφού περιορίζει τις δυσκολίες, τα εμπόδια και την κούραση των πολιτών της Ένωσης για τη συλλογή των αναγκαίων δικαιολογητικών τους.

Για όλους αυτούς τους λόγους, λέω ξανά, υπερψηφίζουμε το σχέδιο νόμου διά του οποίου ενσωματώνεται η Ευρωπαϊκή Οδηγία.

Τώρα να κάνω μερικά σχόλια και μία τοποθέτηση για την τροπολογία σε σχέση με την ψήφο των μεταναστών.

Σχετικά με την τροπολογία με την οποία καταργούνται οι διατάξεις των άρθρων 14-21 του ν.3838/2010, καθώς και εκείνες του ν. 3870/2010, όπως και αυτές που δεν εφαρμόζονται, αυτές δηλαδή που αφορούν στην ψήφο των νομίμως διαμενόντων στη χώρα αλλοδαπών, επιτρέψτε μου, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, μερικές παρατηρήσεις.

Κατ' αρχάς, αντιλαμβανόμαστε τη δεσμευτικότητα της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας και τον εξ αυτής κίνδυνο -εάν δεν τηρηθεί- ακυρότητας της εκλογικής διαδικασίας. Δεν είμαστε μακράν της πραγματικότητας.

Αντιλαμβανόμαστε τη δεσμευτικότητα της απόφασης του ανωτάτου δικαστηρίου. Στη Βουλή των Ελλήνων, όμως, έχουμε υποχρέωση, κύριε Υπουργέ, να προσεγγίσουμε τα ζητήματα και από άλλες πλευρές, επομένως και από τις πολιτικές τους πλευρές και να διατυπώσουμε τις κρίσεις μας συνοδευόμενες και από την ψήφο μας, βεβαίως, στο πλαίσιο πάντα του σεβασμού στις αποφάσεις των ανωτάτων δικαστηρίων.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το πολιτικό δικαίωμα είναι ένα δικαίωμα το οποίο συνεχώς προσδιορίζεται μέσα στην ιστορική του εξέλιξη.

Ανατρέξτε στο παρελθόν και θα βρείτε το εκλογικό δικαίωμα, την ψήφο δηλαδή, σε διάφορες εκδοχές στην ιστορική της διαδρομή. Υπήρξαν ιστορικές περίοδοι που η ψήφος δεν ήταν καθολική, που προσδιοριζόταν με περιουσιακά στοιχεία, που δεν αφορούσε σύμπαντα τον πληθυσμό, περίοδοι και χώρες στις οποίες δεν ψήφιζαν, παραδείγματος χάριν, οι γυναίκες στο παρελθόν. Υπήρξαν, επίσης, άλλες περίοδοι, που η ψήφος ήταν υποχρεωτική και συνοδευόταν και με αυστηρές ποινές η άρνηση να ασκήσεις το δικαίωμα της ψήφου.

Στο πλαίσιο λοιπόν, μιας τέτοιας εξέλιξης, κύριε Υπουργέ, του πολιτικού δικαιώματος, είναι αναγκαίο στις σύγχρονες κοινωνίες και σε εποχές μεταναστευτικών κυμάτων τεράστιας έντασης και τεράστιας έκτασης να τεθεί στο τραπέζι εξ αντικειμένου και το δικαίωμα της ψήφου στους μετανάστες. Είναι μια ιστορικού χαρακτήρα εξέλιξη του πολιτικού δικαιώματος ενός κομματιού του πληθυσμού σε μια χώρα. Πολλές δημοκρατικές χώρες στην Ευρώπη, η Ισπανία, η Δανία, η Νορβηγία, η Σουηδία, το Βέλγιο, η Ολλανδία έχουν εντάξει στις κοινωνίες τους τούς μετανάστες ως ισότιμους συμμετέχοντες στις αυτοδιοικητικές τους εκλογές.

Προφανώς, μια τέτοια ρύθμιση, εάν υπάρξει, δεν μπορεί να έρχεται σε σύγκρουση με την ισχύουσα σε κάθε χώρα συνταγματική τάξη. Εν προκειμένω και στη χώρα μας πρέπει να διερευνηθεί και αυτή η προσέγγιση. Το Συμβούλιο της Επικρατείας θεωρεί ότι το Σύνταγμα στο άρθρο 51, στην παράγραφο 3 ρητώς ορίζει την ψήφο συνδεδεμένη με την ελληνική ιθαγένεια. Εξ αυτού προκύπτει η απόφασή του για την κατάργηση του δικαιώματος της ψήφου στους μετανάστες στις εκλογές των ΟΤΑ.

Δεν είμαι εγώ αυτός –και το λέω ειλικρινά, δεν κάνω τώρα φιλοφρονήσεις επιστημονικού χαρακτήρα - που θα παραδώσει μαθήματα συνταγματικού δικαίου ή αυτός που θα κάνει νομικές προσεγγίσεις διαφορετικές από αυτές που έκανε η πλειοψηφία του Συμβουλίου Επικρατείας. Αλίμονο! Επαναλαμβάνω ότι οι αποφάσεις του είναι σεβαστές, πλην όμως διαβάζω ως Έλληνας πολίτης, ως Βουλευτής του Ελληνικού Κοινοβουλίου και άλλες προσεγγίσεις οι οποίες έχουν από τη δική τους σκοπιά το δικό τους ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον. Τις διαβάζω, τις προσέχω, τις εκτιμώ και επηρεάζουν την πολιτική, αν θέλετε, την άποψή μου ως πολίτη.

Αναφέρονται, λοιπόν, και άλλες απόψεις στο ότι το άρθρο 102, παράγραφος 2 του Συντάγματος κάνει λόγο για εκλογή οργάνων της τοπικής αυτοδιοίκησης μέσα από «καθολική και μυστική ψηφοφορία» αφήνοντας έτσι κατ' αυτήν την επιστημονική προσέγγιση περιθώρια στον κοινό νομοθέτη να νομοθετήσει διαφορετικά. Αυτή είναι μια πλευρά επιστημονικού χαρακτήρα, η οποία δίνει μια άλλη ερμηνεία στο εάν και κατά πόσο εντάσσεται στη συνταγματική τάξη το δικαίωμα της ψήφου των μεταναστών στις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Το βασικό, όμως, επιχείρημα υπέρ του δικαιώματος στην αυτοδιοικητική ψήφο και στους μετανάστες, χωρίς να θίγονται οι συνταγματικές επιταγές, είναι ότι τους παρέχεται κατ' αυτήν την άποψη η δυνατότητα συμμετοχής μόνο σε ζητήματα τοπικής κοινωνίας και στην εκλογή των εκπροσώπων σε Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι οποίοι είναι όργανα δημοσίας διοίκησης, δεν παράγουν και δεν εφαρμόζουν γενικές πολιτικές κατευθύνσεις στη χώρα.
Επομένως, υπάρχει η δυνατότητα, η άνεση, η χαλαρή προσέγγιση στο θέμα, ώστε να ενταχθεί και μέσα στο συνταγματικό μας δίκαιο το δικαίωμα της ψήφου των μεταναστών. Νομίζω, λοιπόν, κύριε Υπουργέ, θα μπορούσε το ζήτημα να αντιμετωπιστεί και από αυτή τη σκοπιά.

Τέλος, κύριε Υπουργέ, έχω πει και κατά τη συζήτηση στην Επιτροπή πως δεν πιστεύω ότι αντιμετωπίζετε με εχθρότητα τους μετανάστες. Και είμαι ειλικρινής σε αυτό που λέω, δεν το λέω απλώς για να διευκολύνω τη συζήτηση και την επαφή μου μαζί σας. Δεν έχετε εχθρότητα απέναντι στους μετανάστες και τους αντιμετωπίζετε με την ανθρώπινη προσέγγιση, που όλοι έχουμε.

Νομίζω, όμως ότι βιαστήκατε να επιβεβαιώσετε με την τροπολογία σας αυτή την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Με τη βιασύνη σας αυτή να μου επιτρέψετε να πω ότι εκπέμπετε και ένα είδος πολιτικών αντανακλαστικών. Δηλαδή, σας ταιριάζει και λίγο η απόφαση.

Είχατε, νομίζω, τα χρονικά περιθώρια, αν το είχατε θελήσει, να νομοθετήσετε εκ νέου, να ορίσετε πάλι το νομοθετικό πλαίσιο για τα δικαιώματα των μεταναστών και έτσι, κύριε Υπουργέ, να έχετε καταστήσει σήμερα δυνατή μια άλλη συζήτηση, που θα είχε στο κέντρο του ενδιαφέροντός της την παροχή των δικαιωμάτων της αυτοδιοικητικής ψήφου στους μετανάστες και όχι τον αποκλεισμό τους.

Ευχαριστώ πολύ.

Ενδιαφέροντα άρθρα

23.05.2023

Μετά τον αντιμνημονιακό ΣΥΡΙΖΑ, τι; του Γ. Βούλγαρη

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
22.05.2023

Το τέλος του καιροσκοπικού ριζοσπαστισμού, του Β. Βαμβακά

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
31.05.2022

Μεταπολιτική, μεταδημοκρατία, μετακόμματα, του Γ. Σιακαντάρη

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Αυτή η σελίδα χρησιμοποιεί cookies για να διαχειριστεί τα στοιχεία χρήσης, στατιστικά πλοήγησης και άλλες λειτουργίες. Επισκεπτόμενοι τη σελίδα μας συμφωνείτε οτι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε cookies.

OK