Άκουε πολλά, λάλει καίρια.

ΒΙΑΣ Ο ΠΡΙΗΝΕΥΣ
  • Ομιλίες

Με αφορμή τα «Εδώδιμα- Ευρωπαϊκά» του Σπύρου Δανέλλη

Παρουσίαση βιβλίου 

Με αφορμή το βιβλίο «Εδώδιμα- Ευρωπαϊκά» θα σας μιλήσω, όχι για καλές ή κακές πολιτικές, αλλά για τον τρόπο άσκησης της πολιτικής.

Με αφορμή τον Σπύρο Δανέλλη θα σας μιλήσω για πολιτικούς και πολιτικές της μεταπολιτευτικής περιόδου, που σήμερα, χωρίς να το ξέρουν, αποτελούν ομάδα αμήχανη και μετέωρη αλλά δικαιωμένη.

Όπως ξέρετε, τελειώνουν τα μνημόνια. Κουτσά στραβά και με λάθος προτεραιότητες αλλά πάντως τα δημόσια οικονομικά επιτρέπουν μια νέα ματιά σε σύγκριση με τα προ της κρίσης αλλά την άκρη του πολιτικού νήματος δεν τη βρήκαμε και ούτε νοοτροπία ούτε τρόπο δουλειάς ούτε συνήθειες αλλάξαμε, όπως λέει κι ο Δανέλλης.

Η ανάγνωση των «Εδώδιμων- Ευρωπαϊκών» με οδήγησε σε μερικές σκέψεις. Ξεχωρίζω τρεις και τις εκθέτω.

Τα τελευταία 30 χρόνια το Κοινοβούλιο ανανεώνεται διαρκώς, και, διαρκής, με εξαίρεση την κυβέρνηση Σαμαρά, είναι και η ανανέωση του υπουργικού συμβουλίου.
Εξίσου διαρκή και επίμονα όμως είναι και τα προβλήματα. Άρα δεν είναι θέμα προσώπων, ούτε τεμπελιάς ή έλλειψης φιλοδοξιών.
Ίσα ίσα! Συχνά, πολύ συχνά, παρά τη φιλοδοξία κάθε νέου υπουργού να μείνει στην ιστορία το όνομά του με τη μορφή ενός σωτήριου νόμου, οι προσπάθειές του δεν οδηγούσαν παρά σε μεγαλύτερη κοινωνική και διοικητική σύγχυση και σε πολλαπλασιασμό των προβλημάτων σε καίριους μάλιστα τομείς της λειτουργίας του κράτους.
Αρκεί να δει κανείς εξελικτικά την πορεία των βασικών τομέων, της παιδείας, της υγείας, της δημόσιας διοίκησης, της λειτουργίας της αγοράς, της επιχειρηματικότητας, της τουριστικής ανάπτυξης, του πρωτογενούς τομέα και του φορολογικού συστήματος. Και καλά, αν για το φορολογικό υπήρχαν εμπόδια ταξικά, μεγάλα πολιτικά, οικονομικά συμφέροντα, η διαφθορά κ.α. , για τη δημόσια διοίκηση, τον πρωτογενή τομέα, την παιδεία, ποια μεγάλα συμφέροντα κατεύθυναν τη διαρκή αποτυχία;

Τι στο καλό λοιπόν συμβαίνει στην ελληνική πολιτική και κυριαρχεί το επιμέρους, το αποσπασματικό, ενίοτε ο τσαρλατανισμός και το παράλογο και οπωσδήποτε το αναποτελεσματικό;
Γιατί καθημερινά στη Βουλή και στα δελτία ειδήσεων ηττάται η λογική και η Πολιτική με κεφαλαίο Π;
Γιατί χρειαζόμαστε 15 χρόνια για να αποδοθεί δικαιοσύνη σ΄αυτόν τον τόπο, για περιπτώσεις που άλλοι χρειάζονται 6 μήνες ως 1 χρόνο;
Γιατί δεν λύνουμε προβλήματα; Γιατί καταφέραμε να εκμαυλίσουμε συνειδήσεις, να ευτελίσουμε θεσμούς και να πτωχεύσουμε το κράτος;

Θα σας δώσω την απάντηση με τον τίτλο ενός άρθρου του Δανέλλη που δημοσιεύτηκε στην Ελευθεροτυπία το 2000. «Η ουτοπία της διακομματικής συνεννόησης για το δημόσιο» !

Λέει λοιπόν ο ΣΔ στη σελ. 84, ότι τον Αύγουστο του 1999, η Βουλή υιοθέτησε πρόταση του ΣΥΝ, (του τότε ΣΥΝ, μέλη του οποίου ήμασταν κι οι δυο), «για τη σύσταση διακομματικής επιτροπής, η οποία με ενιαία κριτήρια και διαφάνεια θα μελετούσε όλες τις εκκρεμότητες του ευρύτερου δημόσιου τομέα και θα εισηγούνταν αλλαγές στον Υπ. Εσωτερικών ....υπηρετώντας το πνεύμα του νόμου Πεπονή».

«Η πρωτοτυπία του εγχειρήματος έγκειτο στο ότι θα άνοιγε ένα νέο δρόμο προσέγγισης του δύσκολου κοινωνικού προβλήματος και θα καθιέρωνε μια νέα μεθοδολογία κοινοβουλευτικής λειτουργίας. Παράλληλα – λέει ο Δ. το 2000, αναφερόμενος στο 1999- ήταν η αφορμή για να καταγραφούν και να επαναπροσδιοριστούν οι ανάγκες του δημόσιου τομέα, όπως και το έμψυχο δυναμικό που διαθέτει, γιατί, όσο κι αν φαίνεται απίστευτο, συνολική εικόνα δεν υπάρχει.».
Μην σκεφτείτε τι θα σκέφτηκε η τρόικα 12 χρόνια μετά!
Σκεφτείτε γιατί, παρόλο που στη Βουλή αρέσουν πολύ οι διακομματικές επιτροπές και η πρόταση υιοθετήθηκε, γιατί η προσπάθεια απέτυχε αμέσως. Διότι πλην του ΣΥΝ που πρότεινε τη διακομματική συνεννόηση όλα τα άλλα κόμματα αρνούνταν ή κωλυσιεργούσαν, πρωτοστατούντος του ΚΚΕ. Για ποιο λόγο άραγε; Βρείτε άλλη εξήγηση πλην του απόλυτου διακομματικού (εδώ πέτυχε) δογματισμού.

Και σας διαβάζω τώρα την κατακλείδα του άρθρου: «Ποιος μπορεί να πιστέψει πως είναι δυνατόν να προχωρήσει κάτι τέτοιο, όταν τα πολιτικά κόμματα εμφανίζονται τόσο ανώριμα να συνεννοηθούν και να συνεργαστούν για πολύ απλούστερα θέματα...». Έτος 2000!

Και περνώ τώρα στη δεύτερη σκέψη.

Γιατί αποστρέφονται τα ελληνικά πολιτικά κόμματα τις συνεργασίες όπως ο διάβολος το λιβάνι, αφού είναι σαφές και από τη διεθνή εμπειρία και από την κρίση ότι αυτές εξασφαλίζουν πολιτικές επιτυχίες, επιτυχίες πολιτικής στοχοθεσίας;
Μα γιατί στήσαμε το πολιτικό μας σύστημα και τη λειτουργία των θεσμών προς εξυπηρέτηση των κομμάτων και των παραγόντων. Των εδώ και τώρα κομμάτων και παραγόντων. Η υιοθεσία συγκεκριμένων στόχων και πνεύματος επίλυσης προβλημάτων δεν είναι απλώς περιττή είναι και επικίνδυνη για την αναπαραγωγή αυτού του συστήματος.

Η πολιτική ζωή χαρακτηρίζεται ολοκληρωτικά από την αντιπαράθεση αντί της σύνθεσης.
Δε γίνεται συζήτηση, ούτε στην κυβέρνηση ούτε στη Βουλή. Μόνο αντιπαράθεση. Οριζοντίως και καθέτως. Ατάκες, εξυπνακισμοί, τηλεοπτικές εμφανίσεις, επικοινωνιακές παραστάσεις διαρκώς και αδιαλείπτως. Υπάρχουν συνάδελφοι μου βουλευτές που ανεβαίνουν στο βήμα και παίζουν το ρόλο τους. Και ο ρόλος είναι ίδιος ασχέτως του εξωτερικού περιβάλλοντος. Ασχέτως νομοσχεδίου, κοινοβουλευτικού ελέγχου, ασχέτως παρόντων ή απόντων συναδέλφων. Είναι ρόλος. Ρόλος κανονικός. Ρόλος κομματικός, όχι πολιτειακός.

Γι΄αυτό η νομοθεσία και η διοίκηση ή δεν επιδρά θετικά στην πραγματική ζωή ή επιδρά αρνητικά. Άκουσα προχθές αγρότες και επιχειρηματίες με εξαγωγική δραστηριότητα να θεωρούν το κράτος μεγάλο εχθρό και να ζητούν πολλά από αυτά που ζητά και η ίδια η τρόικα (σταθερό φορολογικό, πολιτικές χρήσης γης, περιουσιολόγιο και κτηματολόγιο, μητρώο κατ΄επάγγελμα αγροτών κ.α.)

Αντιθέτως βέβαια, νομοθετική, εκτελεστική εξουσία – και δικαστική θα τολμούσα να πω- και ΜΜΕ συνεργάζονται άψογα και αποτελεσματικά στην κατεύθυνση της αναπαραγωγής και της κυριαρχίας των κομμάτων.
Αν π.χ. αποφύγετε να δείτε με το φακό της ελληνικής ιδιαιτερότητας το γεγονός της δανειοδότησης της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, οι όροι, οι υποθήκες, οι ρυθμίσεις κ.α. θα σας φανούν παράλογα, εκτός από απόδειξη συνενοχής. Παράλογη θα σας φανεί και η αντίδραση των τραπεζιτών που πήραν το ρίσκο, παράλογη και η μη αντίδραση των ελεγκτικών μηχανισμών και κάποιων δικαστικών, παράλογο και για τους αρχηγούς και τα στελέχη των αντιπάλων κομμάτων, που δε βγήκαν στα κεραμίδια....
Κι όμως φαινόταν απολύτως εύλογο και φυσιολογικό διότι κυριαρχούσε η εξίσωση κράτος = κομματικό σύστημα.

Γι΄αυτό, για λόγους επιβίωσης, δεν ήταν πετυχημένοι και αποδεκτοί πολιτικά οι συνεργατικοί ή όσοι εναντιώθηκαν σ΄αυτό που αποκαλεί ο Δανέλλης «πολιτικό και συνδικαλιστικό οπορτουνισμό». Δεν ήταν αποδεκτές οι φωνές των μεταρρυθμίσεων, της μετριοπάθειας και της συναίνεσης.

Αγαπητέ Φίλιππε, προσωπικά αναγνωρίζω τις προσπάθειές σας λίγο πριν τον τερματισμό, στο finish, να μην προσκρούσει η χώρα στο παγόβουνο της χρεοκοπίας. Για τούτο και είναι άδικη η διάλυση, η κρίση του ΠΑΣΟΚ, συγκρίνοντάς το με την εξέλιξη της ΝΔ.
Αν όμως απομακρυνθούμε από τη σύγκριση με τη ΝΔ, η κρίση σήμερα του ΠΑΣΟΚ δεν είναι άδικη και περίεργη, αν αναλογιστούμε πόσα χαμένα χρόνια και ευκαιρίες, πόσο πίστεψε ο λαός μας το ΠΑΣΟΚ, πόσο φανατικά και τυφλά το υπηρέτησε. Πόση δύναμη αλλαγής ξοδεύτηκε και πόσες δυνατότητες κουρελιάστηκαν.

Και για το κόμμα μου αναρωτιέμαι. Γιατί δεν λάμπει όσο θα έπρεπε η κληρονομιά, τη δικαιωμένη κληρονομιά του Κύρκου και του Παπαγιαννάκη;

Η τρίτη σκέψη αφορά στην Αριστερά, στην αδιέξοδη και αμήχανη θέση της στην πολιτική σκηνή καθ' ολη την μεταπολιτευτική περίοδο. Το πώς η ίδια και τα στελέχη της στο φαντασιακό τους αντιλαμβάνονται το ρόλο τους στην πραγματική ζωή.

Το θέμα αυτό, οι αντιφάσεις, οι φοβίες και ο ρόλος της Αριστεράς, προσεγγίζεται σε κάμποσα άρθρα, όπως και το συναφές, του «παλαιοσυνδικαλισμού», όπως τον αποκαλεί ο Δανέλλης.
Διαβάζω ένα απόσπασμα από μια ομιλία του Σπύρου Δανέλλη σ΄ ένα συνέδριο που έγινε στο Ρέθυμνο το 2010 με θέμα «Μεταρρύθμιση & Πολιτική» στη σελ. 75.

«Θεωρώ ότι με την απόσταση που, ευαγγελικά, κράτησε από τη διαχείριση του κράτους (η Αριστερά) και την επακόλουθη αυτοπαγίδευση της στρατηγικής της σκέψης, λειτούργησε, άθελά της, σαν δύναμη συντήρησης του συστήματος.
Κατήγγελε το δικομματισμό και το πελατειακό σύστημα με επαναστατική ρητορεία, κινητοποιήσεις και δελτία τύπου αλλά και τα δυο, τελικά, υποστηρίχτηκαν από το μαξιμαλισμό και τη νομιμοποίηση κάθε άκριτης διεκδίκησης.
Συνέπεια της σύγχυσης και της ενοχικότητας που προκάλεσε αυτή η ακίνητη αριστερά, ήταν αν υψωθεί η μετοχή του καταγγελτικού λόγου ως μοναδική πολιτική συμπεριφορά στο χρηματιστήριο των πολιτικών αξιών, δεξιών και αριστερών. Κι όταν η καταγγελία δεν αρκούσε, περάσαμε στο σύνθημα της μη τήρησης των νόμων, που προβλήθηκε ως πρόταση υπεράσπισης του δικαίου και προστασίας των αδυνάτων.», λέει ο Δανέλλης.
Θυμηθείτε τη λέξη- σύνθημα «Ανυπακοή», το απολύτως αντιπολιτικό σύνθημα.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι: Μπορεί, θέλει η εντός του Κοινοβουλίου Αριστερά να αλλάξει νοοτροπία και ρότα; Μπορεί η αριστερά να κυβερνήσει ή είναι «κόντρα ρόλος» γι΄ αυτήν; Κόντρα σ΄αυτό που η ίδια, συλλογικά, συνειδητά και υποσυνείδητα, εκλαμβάνει ως ρόλο της; Το ερώτημα είναι καίριο.

Στο σημείο αυτό θέλω να σταθώ λίγο απ΄ αφορμή την ενότητα «Μύθοι και Δαιμόνια της κρίσης» σε μιαν ανάλυση πολύ προκλητική μεν, αλλά φοβούμαι και ρεαλιστική πλέον. Μια ανάλυση που λέει πως για να απομακρυνθούμε από τον πολιτικό αμοραλισμό των τσαρλατάνων και τον αριστερό μεσιανισμό, για να περιορίσουμε τη γοητεία των μύθων, των αντικατοπτρισμών και των ψεκασμών είναι αναγκαίο ακόμη και για λίγο να διασχίσουμε την έρημο του ΣΥΡΙΖΑ με κάποιους δορυφόρους ή την άλλη, την έρημο της συγκυβέρνησης ΝΔ με ακροδεξιά στοιχεία.

Και τα δυο σενάρια είναι καταστροφικά αλλά πιθανά. Και στις δυο περιπτώσεις θα έχουμε συνευθύνη κι εμείς, όλοι όσοι, αν και συμφωνούμε σε πολλά και θα μπορούσαμε να συμφωνήσουμε σε περισσότερα, στη ζυγαριά βαραίνουν άλλα, προσωπικά, μαξιμαλιστικά κ.α

Θέλω, πριν τελειώσω, να πω δυο πράγματα για ανθρώπους, επειδή όλα τα συστήματα από ανθρώπους εκπονούνται και άνθρωποι τα υπηρετούν.
Για ανθρώπους σαν τον Σπύρο, και άλλους Σπύρους, οι οποίοι πορεύτηκαν με διαφορετικές σημαίες, υπό διαφορετικούς αρχηγούς αλλά τελικά στον απολογισμό τους – όπως δείχνει και το βιβλίο που παρουσιάζομε σήμερα- τις ίδιες ιδέες πρέσβευαν, τους ίδιους στόχους υπηρετούσαν και στον ίδιο δρόμο, με την ίδια κατεύθυνση πορεύτηκαν.
Οι περισσότεροι από αυτούς δεν βολεύτηκαν σε κομματικούς μηχανισμούς και σήμερα βρίσκονται στα πέριξ ή βρίσκονται σε κόμματα και βιώνουν τις πίκρες και τις ασφυξίες τους.
Η πλειονότητα αυτών των ανθρώπων αυτοπροσδιορίζονται (και χθες και σήμερα) στο χώρο της ανανεωτικής αριστεράς, κεντροαριστεράς, της σοσιαλδημοκρατίας.
Χώρος κατακερματισμένος σήμερα, χωρίς προοπτικές ευοίωνες και φορτωμένος με ήττες. Μπορεί μάλιστα πολύ σύντομα να επιβεβαιώσουμε τους φόβους μας, ότι θα είναι ο μοναδικός σοβαρά ηττημένος.

Αλλά, ίσως, εκείνο το σενάριο που σας ανέφερα πριν, της διάσχισης της ερήμου, να είναι και για μας πολύ χρήσιμο.

Προτείνω λοιπόν να ασκηθείτε στις ελλείψεις, να συγκεντρώσετε τις δυνάμεις σας, και να λάβετε θέση πρωταγωνιστή, όχι θεατή, στο επόμενο επεισόδιο του πολιτικού θρίλερ της κεντροαριστεράς και της χώρας, αυτό που θα παιχτεί μετά τις ευρωεκλογές.
.......................................................................................

Τη συλλογή άρθρων «Εδώδιμα- Ευρωπαϊκά» του Σπύρου Δανέλλη παρουσίασαν οι βουλευτές Φ. Σαχινίδης, Σπ. Λυκούδης και ο ευρωβουλευτής Ν. Χρυσόγελος σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, στο κτίριο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. 

Ενδιαφέροντα άρθρα

23.05.2023

Μετά τον αντιμνημονιακό ΣΥΡΙΖΑ, τι; του Γ. Βούλγαρη

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
22.05.2023

Το τέλος του καιροσκοπικού ριζοσπαστισμού, του Β. Βαμβακά

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
31.05.2022

Μεταπολιτική, μεταδημοκρατία, μετακόμματα, του Γ. Σιακαντάρη

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Αυτή η σελίδα χρησιμοποιεί cookies για να διαχειριστεί τα στοιχεία χρήσης, στατιστικά πλοήγησης και άλλες λειτουργίες. Επισκεπτόμενοι τη σελίδα μας συμφωνείτε οτι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε cookies.

OK