Άκουε πολλά, λάλει καίρια.

ΒΙΑΣ Ο ΠΡΙΗΝΕΥΣ
  • Γραπτές Συνεντεύξεις

Ο ΣΥΝ να γίνει πρωταγωνιστής όχι παρατηρητής

Πώς βλέπετε ότι διαμορφώνεται σήμερα η πολιτική κατάσταση; Η εικόνα σε ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. εμφανίζεται εναλλασσόμενη. Η κρίση φαίνεται ότι μαστίζει και τους δύο, αλλά παρ' όλα αυτά η πολιτική επικαιρότητα στηρίζεται πάνω τους. Τι συμβαίνει λοιπόν; Ο δικομματισμός θα είναι πάντα στο προσκήνιο;

Οι δύο πόλοι του δικομματισμού, ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ., μέσα σε ένα πολιτικό σκηνικό που οι ίδιοι δημιούργησαν και στήριξαν, το οποίο κλονίζεται σήμερα συθέμελα, αλλά και που αναμφισβήτητα εξακολουθεί να υπάρχει, επιχειρούν να σταθούν στα πόδια τους και να πείσουν ότι μπορούν να ελέγξουν ακόμα και τις εξελίξεις. Το ΠΑΣΟΚ, επί της ουσίας τεμαχισμένο, με αμείλικτη εσωτερική σύγκρουση και με το μέλλον αβέβαιο ως ενιαίο σύνολο, προσπαθεί να επανασυσπειρωθεί στη βάση δύο στοιχείων ξαναχρησιμοποιημένων στο παρελθόν: τον «Παπανδρεϊσμό» ως ενοποιητικό δεσμό και την «απόκρουση των συνωμοσιών των ξένων και ντόπιων κύκλων που απεργάζονται την ανατροπή του». Θα αποτύχει. 'Όσο και αν η πολιτική αφέλεια ευδοκιμεί ακόμα στην Ελλάδα, πολλά έχουν μεσολαβήσει και πολλά έχουν αλλάξει και στον κομματικό κορμό του ΠΑΣΟΚ και στους δημοκρατικούς πολίτες που το ακολούθησαν...

Αυτά για το ΠΑΣΟΚ. Και η Ν.Δ., όμως...

Η Ν.Δ. καλλιεργεί την εικόνα του αδιαφιλονίκητου διεκδικητή της εξουσίας και δηλώνει έτοιμη να κυβερνήσει αυτοδύναμη. Θα αποτύχει. Οι ηγετικές της αδυναμίες και το γνωστό της παρελθόν δεν της αφήνουν μεγάλα περιθώρια σιγουριάς και αισιοδοξίας. Θα επιχειρηθεί, βέβαια, από τα συμφέροντα που στηρίχθηκαν στις πολιτικές του δικομματισμού στα 20 μεταπολιτευτικά χρόνια, η αναστήλωσή του και με την ισχύ του, όπως την γνωρίσαμε. 'Όμως, δεν θα τα καταφέρουν.

Υποστηρίζετε, δηλαδή, ότι οδηγούμαστε σε πλήρη ανατροπή του πολιτικού σκηνικού;

Αυτό που νομίζω είναι ότι στην ημερήσια διάταξη είναι όχι η ανατροπή, αλλά τώρα πια οπωσδήποτε η αναδιάταξη του σκηνικού, που την σκέφτονται και την ετοιμάζουν πολλοί, από ποικίλες σκοπιές και με ποικίλα συμφέροντα. Και είναι αναγκαίο, νομίζω, να δοθεί σ' αυτή την κρίση που διαπερνά σήμερα τα κόμματα και την πολιτική ζωή και η άλλη απάντηση από την σκοπιά της Αριστεράς, της δικής μας Αριστεράς. Να διαμορφώσουμε δηλαδή με σύγχρονους όρους την πολιτική στρατηγική του ΣΥΝ και πάνω σ' αυτήν και τον ιδιαίτερο προγραμματικό μας λόγο να θεμελιώσουμε τη διαφορετικότητά μας, την αυτονομία μας, το ρόλο μας, την παρέμβασή μας στις εξελίξεις που έρχονται και την προοπτική μας. Οι γενικές διακηρύξεις περί της αυτονομίας μας δεν έχουν καμιά αξία και δεν ενδιαφέρουν κανένα γιατί κανείς δεν μας τις ζητά. Ο ΣΥΝ μόνο ως αυτόνομος οργανισμός μπορεί να υπάρξει, η αυτονομία είναι το οξυγόνο του, όμως, όχι για να μπει μαζί της στο περιθώριο, αλλά για να εισβάλλει με την ιδιαιτερότητά του στις διαδικασίες διαμόρφωσης του αύριο.

Θεωρείτε, δηλαδή, ότι η διαμόρφωση της συνολικής πολιτικής στρατηγικής του ΣΥΝ είναι θέμα πρώτης προτεραιότητας για το κόμμα και επομένως είναι το βασικό ζητούμενο στο επικείμενο συνέδριο...

Βεβαίως. Στο συνέδριο του Φεβρουαρίου το θέμα της πολιτικής μας στρατηγικής θα είναι επί τάπητος. Θα κληθούμε να απαντήσουμε στο ερώτημα που ήδη κυριαρχεί: μπαίνοντας σε μία νέα φάση της πολιτικής μας ζωής, θα θεωρήσουμε ότι στο 2000, που είναι κατώφλι μεγάλων προκλήσεων αλλά και ευκαιριών, την Ελλάδα θα την οδηγήσουν άλλοι γιατί είναι άλλων υπόθεση ή θα αναζητήσουμε εναλλακτική πορεία με το δικό μας λόγο και ρόλο υπαρκτό και δεδομένο; Στο ερώτημα μπορούν, κατά τη γνώμη μου, να δοθούν δύο απαντήσεις, άρα και να χαραχθούν δύο στρατηγικές.

Αναφέρεστε στο ζήτημα που επισημαίνουν πολλοί στο κόμμα σας της συμμετοχής του ΣΥΝ σε μετεκλογικά κυβερνητικά σχήματα ή την παραμονή του οπωσδήποτε στην αντιπολίτευση; Ρωτώ διότι το ζήτημα αυτό είναι γνωστό ότι απασχόλησε και την πρόσφατη σύσκεψη του «αριστερού ρεύματος».

Οχι, βέβαια. Ποιος έθεσε έτσι το ζήτημα; Ποιες άραγε σκοπιμότητες εξυπηρετούν όσοι ωθούν προς μία τέτοια συζήτηση το κόμμα; Αλλοίμονο, αν ο σοβαρός και αναγκαίος διάλογος που πρέπει να γίνει, κατά τη γνώμη μου, στο συνέδριο περί του στρατηγικού προσανατολισμού του ΣΥΝ, ευτελισθεί και καταλήξει σε μία μικρόψυχη, ανιαρή, στείρα, άνυδρη και αποπροσανατολιστική κουβέντα περί κυβερνητικών συνεργασιών. Αν επιδιώξει κάποιος να περιορίσει τη συζήτηση για τη στρατηγική προοπτική του ΣΥΝ σε συζήτηση περί κυβερνητικών συνεργασιών και μόνο, πρέπει να ψαχτούμε για το τι κάνει και τι θέλει να πετύχει από έναν τέτοιο αποπροσανατολισμό. Θέλω να πιστεύω πως οι πασίγνωστες επί της ουσίας απόψεις και διαφορές που υπάρχουν στο ΣΥΝ και για το τι κόμμα οικοδομούμε και για το πώς πρέπει αυτό το κόμμα να πορευτεί, δεν θα καμουφλαριστούν, δεν θα κρυφτούν και δεν θα υποταχθούν σε τακτικισμούς. Από την υπεύθυνη, ειλικρινή συζήτηση κερδισμένοι θα βγούμε όλοι και ο ΣΥΝ ως σύνολο.

Οι δύο στρατηγικές, οι δύο απαντήσεις στις οποίες αναφέρεστε ποιές είναι;

Έχουν ήδη γραφτεί αρκετά για το θέμα. Η πρώτη θεωρεί ότι αντικειμενικά και στη νέα φάση θα κυριαρχούν και θα οδηγούν τη χώρα οι δυνάμεις του νεοφιλελευθερισμού ή καλύτερα του «σοσιαλφιλελευθερισμού» με τις δύο του εκδοχές, το ΠΑΣΟΚ και τη Ν.Δ., ότι η Αριστερά οφείλει και πρέπει να «μείνει απ' έξω», να αποκρούσει τα μικρόβια του «κυβερνητισμού» που μολύνουν τη φυσιογνωμία και το χαρακτήρα της και να επιδιώξει να ισχυροποιηθεί εισπράττοντας από την κοινωνική δυσαρέσκεια και αγανάκτηση. Να έχει δε, βασικό της μέλημα την επανασυγκρότηση του οράματος και της ιδεολογίας της...

Εσείς, όμως, πώς κρίνετε αυτή τη στρατηγική;


Κατά τη γνώμη μου είναι ευθέως αντίθετη με το χαρακτήρα του σύγχρονου κόμματος του κόσμου της Αριστεράς που οικοδομούμε και αντίθετη με την ευρωπαϊκή ριζοσπαστική δημοκρατική μας αντίληψη και στρατηγική. Φέρνει στο μυαλό παλαιότερες λογικές και αντιλήψεις περί «ιδεολογίας της ρήξης» που, όταν μεταφέρθηκαν στα πεδία της πολιτικής πράξης, μόνο ρήξεις δεν υπήρξαν.

Η άλλη απάντηση ποια είναι;

Η δεύτερη απάντηση θεωρεί ότι η παρακμή της ελληνικής κοινωνίας απαιτεί ριζικά διαφορετική πορεία, με την Αριστερά στο προσκήνιο και με εναλλακτικό πρόγραμμα ικανό να συσπειρώσει ευρείες, ζωντανές πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις που υπάρχουν και ασφυκτιούν. Ο ΣΥΝ θα δικαιώσει τον εαυτό του, αν ανταποκριθεί σ' αυτή την ιστορική πρόκληση. Αν είναι πρωταγωνιστής, όχι παρατηρητής. Να διατυπώσει δηλαδή ένα ιστορικό πολιτικό σχέδιο για ουσιαστικές κοινωνικές και πολιτικές μεταρρυθμίσεις δημοκρατικού χαρακτήρα που θα στηρίζονται σε προγραμματικές εκσυγχρονιστικές αναζητήσεις και διεξόδους και να απευθυνθεί σε εκείνες τις δυνάμεις που θέλουν και μπορούν να το υλοποιήσουν. Οπωσδήποτε αυτό το σχέδιο δεν μπορεί να εμπλακεί σε μικροσυμμαχίες, τακτικισμούς, ανασφάλειες και ευκαιριακές κυβερνητικές συμπράξεις.

Αυτό το σχέδιο σε ποιους θα απευθύνεται;


Θα είναι ένα σχέδιο προς την κοινωνία, που θα φιλοδοξεί να ταράξει τα νερά και να φέρει την Αριστερά στο κέντρο των εξελίξεων, στη θέση δηλαδή που της αξίζει ιστορικά. Όλη η ανάλυση που έχουμε κάνει στα κείμενα του ιδρυτικού μας συνεδρίου οδηγεί στην αποδοχή αυτής της απάντησης-στρατηγικής. Άλλη «τρίτη» στρατηγική δεν υπάρχει κατά τη γνώμη μου.

Τα στελέχη, πάντως, του «αριστερού ρεύματος» διατύπωσαν τις θέσεις τους για το συνέδριο με κείμενο που παρουσίασαν στη σύσκεψή τους προ εβδομάδος. Πώς τις κρίνετε;

Οι δύο στρατηγικές που ανέφερα και οι απόψεις μου γι' αυτές απαντούν κατ' αρχήν στην ερώτηση. Στο περιορισμένο πλαίσιο αυτής της συνέντευξης, η απόπειρα μίας ευρύτερης κριτικής στο «αριστερό ρεύμα» θα μπορούσε να εξελιχθεί σε κατάθεση αφορισμών, και μάλιστα δια μονολόγου, και δεν το θέλω. Γενικά θα πω πως δεν συμφωνώ με τις θέσεις των συντρόφων και πως το πιο απογοητευτικό για μένα είναι ότι αυτές οι θέσεις σε πλείστα σημεία είναι πίσω και μακριά, όχι μόνο από τα ιδρυτικά μας κείμενα, αλλά και από αυτές τις θέσεις του ενιαίου ΣΥΝ και του κοινού πορίσματος ΚΚΕ-ΕΑΡ του '88. Το συνέδριο, όμως, είναι κοντά και όλα αυτά ελπίζω να συζητηθούν άνετα, νηφάλια και δημοκρατικά.

Θα λύσετε, ελπίζετε, αυτά τα θέματα στο συνέδριο. Για το τελευταίο ακούγονταν και ακούστηκαν πρόσφατα κατηγορίες για επιδιωκόμενο «ξεκαθάρισμα λογαριασμών». Είναι όντως έτσι;

Είναι απίστευτη η ελαφρότητα με την οποία κάποιοι λένε ή γράφουν ό,τι νομίζουν πως τους βολεύει. Είναι βάναυσα προκλητική, μειωτική για το ΣΥΝ και τα στελέχη του αυτή η ανοησία περί της «πρόθεσης» κάποιων για δήθεν ξεκαθάρισμα λογαριασμών στο συνέδριο. Δεν αποτελείται από ομάδες της «καμόρα» ο ΣΥΝ για να ξεκαθαρίζουν λογαριασμούς. Πολιτικά στελέχη είμαστε όλοι, με την ιστορία του ο καθένας και με τις αγωνίες του και με τις απόψεις του. Να λογαριαστεί ποιος με ποιόν και γιατί; Υπάρχουν πολλοί –είμαι ένας απ' αυτούς- που επιδιώκουν οπωσδήποτε και ελπίζουν σε ξεκαθάρισμα σ' αυτό το συνέδριο στρατηγικής, και όχι βέβαια ανύπαρκτων λογαριασμών. Και αυτό ουδείς μπορεί να το αντικρούσει σοβαρά. Ας μην ξανακουσθεί, λοιπόν, η απρέπεια περί «λογαριασμών». Γιατί διαφορετικά θα δικαιούμαι να σκέφτομαι ότι κάποιοι σκοπίμως κινδυνολογούν, επειδή προτιμούν τις θολές πολιτικές, γνωρίζοντας πως στα θολά νερά θα επιπλεύσουν ευκολότερα, μαζί με όλα τα άλλα γνωστά αντικείμενα, και οι προσωπικές τους μικροπολιτικές και μικροεπιδιώξεις.



Ενδιαφέροντα άρθρα

23.05.2023

Μετά τον αντιμνημονιακό ΣΥΡΙΖΑ, τι; του Γ. Βούλγαρη

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
22.05.2023

Το τέλος του καιροσκοπικού ριζοσπαστισμού, του Β. Βαμβακά

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
31.05.2022

Μεταπολιτική, μεταδημοκρατία, μετακόμματα, του Γ. Σιακαντάρη

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Αυτή η σελίδα χρησιμοποιεί cookies για να διαχειριστεί τα στοιχεία χρήσης, στατιστικά πλοήγησης και άλλες λειτουργίες. Επισκεπτόμενοι τη σελίδα μας συμφωνείτε οτι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε cookies.

OK